Fot. PantherMedia
Ból kręgosłupa
Autorka prezentuje przegląd współczesnej wiedzy o symptomatologii, diagnostyce i terapii ostrych zespołów bólowych związanych z kręgosłupem.
Diagnostyka ostrych zespołów kręgosłupopochodnych:
W przypadku niespecyficznego ostrego bólu odc. L-S badania obrazowe nie powinny być stosowane rutynowo! Z reguły bowiem dolegliwości bólowe ustępują samoistnie lub pod wpływem stosowanego leczenia przeciwbólowego i przeciwzapalnego w czasie ok. 4 tygodni. Badania obrazowe powinny być wykonane tylko w przypadku współistnienia poważnych lub narastających deficytów neurologicznych lub podejrzenia innej istotnej patologii np. proces npl. Wówczas preferowanym badaniem powinien być rezonans magnetyczny kanału kręgowego i rdzenia. W przypadku przewlekającego się bólu lub objawów radikulopatii/dyskopatii badanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej kanału kręgowego i rdzenia wskazane jest tylko gdy pacjent jest kandydatem do leczenia neurochirurgicznego lub dokanałowej injekcji sterydów! Jak wspomniano wcześniej, zazwyczaj objawy ostrej rwy kulszowej ulegają samoistnej redukcji w czasie <4 tyg bez leczenia inwazyjnego, a wynik badań neuroobrazowych nie ma wpływu na decyzje terapeutyczne i wynik leczenia.
Leczenie ostrych zespołów kręgosłupopochodnych:
Jednym z podstawowych elementów postępowania w ostrych zespołach kręgosłupopochodnych jest kontynuacja aktywności fizycznej - reżim łóżkowy jest niewskazany! Zaleca się stosowanie paracetamolu jako leku pierwszego rzutu, a następnie niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ) np. ibuprofen, ketoprofen. W razie braku skuteczności można stosować miorelaksanty w mono- lub politerapii z NLPZ. Sterydy podawane doustnie lub dożylnie nie są zalecane bowiem ich efekt równy jest stosowaniu placebo. W razie braku efektu farmakoterapii można zastosować terapię manualną, rehabilitację i fizykoterapię ale nie wcześniej niż po 2-6 tygodniach trwania objawów.
Plan diagnostyczny w ostrych zespołach kręgosłupopochodnych przedstawia Tabela 1.
Tabela 1. Diagnostyka ostrych zespołów kręgosłupopochodnych.
Możliwa przyczyna | Podstawowe objawy | Obrazowanie | Badania dodatkowe |
Npl | Wywiad npl Utrata m.c brak poprawy po 4 tyg.leczenia wiek > 50 r.ż Liczne cz. ryzyka | MRI RTG odc.L-S RTG odc.L-S lub MRI | OB. OB. OB |
Infekcja w kanale kręgowym | Gorączka, leki i.v., infekcja w wywiadzie | MRI | OB. i/lub CRP |
zespół. ogona końskiego | Zatrzymanie moczu Deficyty neurologiczne Nietrzymanie stolca | MRI | --- |
Złamanie kompresyjne | Osteoporoza Sterydoterapia w wywiadzie Podeszły wiek | RTG odc.L-S | ---- |
Poważne i narastające deficyty neurologiczne | Postępujący niedowład | MRI | EMG/przewodnictwo |
Przepuklina krążka m-k | Obj korzeniowe Obj > 4 tyg | ------- MRI | -------- EMG/przewodnictwo |
Stenoza kanału kręgowego | Bóle promieniujące do kończyn dolnych, podeszły wiek Obj > 4 tyg. | ------ MRI | -------- EMG/przewodnictwo |
Wskazania do interwencji neurochirurgicznej obejmują szybko postępujące, istotne deficyty neurologiczne w postaci osłabienia siły mięśniowej czy zatrzymanie moczu, a także brak efektu po długotrwałym leczeniu farmakologicznym.
Autor/autorzy opracowania:
- dr n.med. Magdalena Boczarska-Jedynak
Źródło tekstu:
- 1) Chou R., Qaseem A., Snow V. et al. Diagnosis and Treatment of Low Back Pain: A Joint Clinical Practice Guideline from American College of Physicians and the American Pain Society. Ann Intern Med. 2007,147:478-491.
2) Van Tulder M., Becker A., Bekkering T. et al. European Guidelines for the management of acute nonspecific low back pain in primary care. Eur Spine J, 2006, Suppl 2:S169-191.
3) Cochrane Database of Sytematic Reviews
4) Cochrane Central Register of Controlled Trials
5) EMBASE – do listopada 2006.
